Hàng năm, vào mỗi dịp tết đến, xuân về, người người nô nức trang trí nhà cửa, mua sắm chuẩn bị mọi thứ cho một cái tết tươm tất, ấm cúng. Dù ở thành thị hay nông thôn, giàu sang hay nghèo khó, trên bàn thờ tổ tiên hoặc trên bàn tiếp khách, hầu như nhà nào cũng chưng một mâm ngũ quả, thể hiện cho 5 vị Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, 5 yếu tố được cho là đã cấu thành nên vũ trũ và là nét đẹp văn hóa của người Việt từ rất lâu đời.

Mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong ngày tết cổ truyền của người Việt Nam. Trước là thờ cúng tổ tiên, sau là ước mong năm mới được an khang, thịnh vượng hơn năm trước. Mỗi loại quả khi bày trên ban thờ đều có ý nghĩa riêng, vì vậy các gia đình cần hiểu và nắm rõ để gửi gắm ước nguyện, cầu mong của mình trong năm mới.

Gọi là ngũ quả nhưng thật ra chẳng ai rõ quy định là những loại quả gì mà tùy từng địa phương với đặc trưng về khí hậu, sản vật và quan niệm riêng mà các gia đình chọn lựa các loại trái cây để bày trí cho mâm ngũ quả. Vì mỗi loại quả đều có mùi vị, màu sắc riêng và cũng mang những ý nghĩa nhất định nên dù là loại quả gì, mâm ngũ quả vẫn mang ý nghĩa con cháu dâng lên tổ tiên, ông bà để thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành cho tất cả các thành viên trong gia đình nhân dịp đầu năm mới. Các loại quả khác có màu cam, đỏ, trắng, xanh… thể hiện sự đủ đầy, tươi tắn, ngọt ngào trong những ngày xuân và suốt cả năm. Có thể liệt kê một vài loại quả với những ý nghĩa tương ứng sau đây:

- Quả phật thủ màu vàng: Tượng trưng hành thổ nên được đặt ở giữa, trong lòng nải chuối. Phật thủ là loại quả có mười cánh múi chụm lên như 10 ngón tay nên dân gian gọi là tay Phật. Phật thủ được trưng lên bàn thờ với niềm cầu mong được bàn tay Phật trời ban phúc lộc.

- Chuối xanh: Tương ứng với mùa xuân. Nải chuối như bàn tay ngửa, hứng lấy những gì tinh túy nhất của mùa xuân để đọng thành quả ngọt; nó còn có ý nghĩa che chở, bảo bọc.

- Bưởi: Mong muốn an khang, thịnh vượng.

- Quả lê hoặc dưa lê: Vị ngọt thanh, ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ. Tượng trưng cho sự thành đạt, thăng tiến.

- Lựu: Nhiều hạt, tượng trưng cho con đàn cháu đống.

- Dưa hấu: Căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn.

- Cam, quýt: Tượng trưng cho sự thành đạt.

- Đào: Thể hiện sự thăng tiến.

- Táo: Phú quý, giàu sang.

- Thanh long: Rồng mây hội tụ, thể hiện sự phát tài phát lộc.

- Sung: Gắn với biểu tượng sung mãn, sức khỏe và tiền bạc.

- Đu đủ: Thịnh vượng, đủ đầy.

- Xoài: Cầu mong cho việc tiêu xài không thiếu thốn.

Do trái cây ngày càng nhiều, loại nào cũng ngon, bổ nên để thể hiện cao nhất lòng hiếu thảo đối với tổ tiên, đồng thời cũng nhằm thể hiển tính trình bày mỹ thuật trong con mắt thẩm mỹ độc đáo của nhân dân, nên mâm ngũ quả ngày càng phong phú hơn và người ta cũng không câu kệ cứng nhắc “ngũ quả” nữa mà có thể là bát, cửu, thập quả. Nhiều hơn, nhưng người ta vẫn gọi là “mâm ngũ quả”.  Chính màu sắc tươi tắn của các loại trái cây trên mâm ngũ quả làm cho quang cảnh tết và không gian thờ cúng thêm ấm áp, rực rỡ và hài hòa; thể hiện sinh động ý nghĩa triết học tín ngưỡng thẩm mỹ, đồng thời cũng chứa đựng mong ước của con người về một năm mới sum vầy, sung túc.

Tổng hợp 20 hình ảnh mâm ngũ quả ngày tết

Mẫu 1

Hình ảnh mâm ngũ quả ngày tết miền Nam với mong muốn "cầu sung vừa đủ xài"

Thêm một nhành mai và hai quả dưa hấu trưng bày bên cạnh cùng mâm ngũ quả ngày tết sẽ tăng thêm sự mới mẻ và độc đáo.

Mẫu 2

Bạn có thể trang trí thêm những câu đối, nhánh hoa bên cạnh mâm ngũ quả để tăng sức hút

Một cách bày mâm ngũ quả khá bắt mắt với lọ hoa vàng tươi cùng giấy dán đỏ thắm đã tạo thêm điểm nhấn rất thú vị.

Mẫu 3

Nải chuối, ớt là hình ảnh không thể thiếu trong mâm ngũ quả miền Bắc

Mâm ngũ quả này với ý nghĩa cầu mong cho gia đình sung túc, vạn sự như ý và gặt hái được nhiều thành công.

Mẫu 4

Bạn có thể bày mâm ngũ quả cùng dưa hấu khắc chữ sẽ càng đẹp hơn

Đây là một mâm ngũ quả với gần 10 loại hoa quả được bày biện một cách đẹp mắt và tinh tế. Ngoài ra “cặp đôi” dưa hấu khắc 4 chữ “An khang - Thịnh vượng” sẽ làm đặc sắc và gây sự chú ý hơn.

Mẫu 5

Hình ảnh mâm ngũ quả theo phong cách độc đáo, sáng tạo

Ngoài những mâm ngũ quả được bày biện theo truyền thống thì hiện nay nhiều mâm ngũ quả được trang trí cách điệu, bài trí sống động và không kém phần độc đáo. Trên là một ví dụ cụ thể.

Mẫu 6

Mâm ngũ quả tết theo phong cách "long phụng sum vầy"

Mâm ngũ quả long phụng sum vầy là một ý tưởng rất hay dành cho những mâm ngũ quả vào dịp tết đến xuân về.

Mẫu 7

Bạn có đoán được đây là mâm ngũ quả ở miền nào không?

Mâm ngũ quả tài lộc "cầu sung vừa đủ xài" với ý nghĩa chỉ cần năm tới tài lộc vừa đủ xài không cần dư dả.

Mẫu 8

Nếu bạn muốn đơn giản nhưng vẫn sang trọng thì có thể tham khảo mẫu mâm ngũ quả này

Đây là một ví dụ về mâm ngũ quả ngày tết rất độc đáo và sang trọng. Với những cành hoa sẽ điểm xuyết cho mâm ngũ quả thêm sắc màu và gây sự chú ý hơn.

Mẫu 9

Bưởi diễn cũng là một nét đặc trưng không thể thiếu trong mâm hoa quả Bắc bộ

Đây là mâm ngũ quả đặc trưng của miền Bắc với đủ loại hoa quả thường có như: Chuối, bưởi, cam, quýt, xoài, thơm, thanh long, sung, táo tây…

Mẫu 10

Hình ảnh đặc trưng về bàn thờ ngày tết với mâm ngũ quả, bánh chưng, dưa hấu...

Một mâm ngũ quả khá đơn giản, bày trí cùng hoa huệ đỏ, nhành mai vàng, bánh chưng, dưa hấu, rượu và pháo đỏ mang lại vẻ đẹp đậm chất truyền thống.

Mẫu 11

Dưa hấu khắc chữ là điểm nhấn của mâm ngũ quả này

Mâm ngũ quả rất đẹp và ý nghĩa dâng lên ông bà tổ tiên vào ngày tết cổ truyền, kèm theo đó là quả dưa hấu được điêu khắc thần tài vô cùng độc đáo và ấn tượng. Đây hẳn là mâm ngũ quả phù hợp để cầu tài lộc, phát đạt trong kinh doanh.

Mẫu 12

Mâm ngũ quả ở miền Bắc thường chưng theo số lẻ, ví dụ 5 trái, 7 trái...

Ở miền Bắc, người ta vẫn chọn số quả lẻ khi chưng mâm ngũ quả dịp tết. Bạn có thể chọn bao nhiêu để trang trí là tùy thích, nhưng ít nhất phải là 5 loại. Mâm ngũ quả này được bày trí khá đầy đủ và tươm tất với 7 loại quả.

Mẫu 13

Mâm hoa quả của người miền Nam trưng bày cũng khá đơn giản

Mâm ngũ quả này thay cho lời chúc sống lâu trăm tuổi, đủ đầy tài lộc, tránh được mọi khó khăn, vất vả.

Mẫu 14

Mâm ngũ quả theo kiểu miền Bắc đặc sắc với điểm nhấn là những bông hoa đỏ

Một mâm ngũ quả với những sắc màu tươi xanh tạo cho ta cảm giác mới mẻ và đầy đủ vào ngày tết.

Mẫu 15

Mâm ngũ quả được làm rất công phu, không biết là tốn bao nhiêu thời gian nhỉ?

Một mâm ngũ quả rất kỳ công phải không nào? Hẳn là cần dành nhiều thời gian và khéo léo để có một mâm ngũ quả lộng lẫy thế này. Tuy vậy, một mâm ngũ quả tươm tất và đẹp đẽ cũng là mong ước cho một năm trọn vẹn, rực rỡ thành công đấy nhé.

Mẫu 16

Mâm ngũ quả theo kiểu miền Trung không câu nệ hình thức, có gì chưng nấy

Khác với 2 miền Bắc và Nam thì miền Trung có cách trình bày mâm ngũ quả ngày tết rất đơn giản, bình dị. Đây là mâm ngũ quả thường thấy ở miền Trung, không kiêng kị cam quýt như người miền Nam và cũng không câu lệ ngũ hành như người miền Bắc.

Mẫu 17

Mâm ngũ quả miền Trung cũng không kiêng kị cam, quýt như miền Nam

Trình bày mâm ngũ quả đẹp vào ngày tết cũng được xem như chào đón năm mới tươm tất và đầy đủ. Dù cách trang trí vô cùng đơn giản nhưng đầy đủ 5 loại quả, thể hiện sự tôn trọng và giản dị, chân chất của người Nam bộ.

Mẫu 18

Nải chuối, quả ớt trong mâm ngũ quả nằm dưới cùng thể hiện cho sự nâng đỡ, che chở

Đây cũng là một mâm ngũ quả đặc trưng của miền Bắc với các loại quả như: Chuối, ớt, phật thủ... thể hiện sự che chở của Trời và Đất cho con người và mong gia đình luôn sum vầy, đầm ấm, quây quần bên nhau.

Mẫu 19

Mâm ngũ quả này cũng được trang trí rất công phu

Một mâm ngũ quả vô cùng độc đáo và mới lạ khi được trang trí thêm chú công được cắt tỉa cầu kỳ, đem lại sự hứng thú cho mọi người dịp năm mới.

Mẫu 20

Mâm ngũ quả này được bày trí khá hiện đại nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ các loại hoa quả ý nghĩa

Quan niệm người dân về mâm ngũ quả ngày tết của mỗi miền mỗi khác, nhưng tựu trung, mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày tết vẫn là nơi hội tụ của của nét đẹp văn hóa lâu đời của dân tộc và ý nguyện cầu hòa thuận, no đủ, an lành người Việt. Chưng bày mâm ngũ quả trên bàn thờ của gia đình trong những ngày tết mang ý nghĩa giữ gìn bản sắc văn hóa độc đáo của người Việt. Chính vì vậy, dù ở phương trời nào, đến ngày tết cổ truyền người dân Việt vẫn không bỏ qua tục lệ này, như một sự nhắc nhở, cho bản thân và cho con cháu, về cội nguồn của mình.