Sáng chế, giải pháp hữu ích là sản phẩm, quy trình công nghệ do con người tạo ra chứ không phải là những gì đã tồn tại trong thiên nhiên được con người phát hiện ra.

Thuộc tính của sáng chế, giải pháp hữu ích là đặc tính kỹ thuật bởi vì sáng chế, giải pháp hữu ích là giải pháp kỹ thuật, tức là biện pháp kỹ thuật giải quyết một vấn đề.

1) Sáng chế, giải pháp hữu ích có thể được thể hiện dưới 5 dạng sau đây:

• Cơ cấu là tập hợp các chi tiết có chức năng giống hoặc khác nhau, liên kết với nhau để thực hiện một chức năng nhất định. Ví dụ: Dụng cụ, máy móc, thiết bị…;
• Chất là tập hợp các phần tử có quan hệ tương hỗ nhau, được đặc trưng bởi sự hiện diện, tỷ lệ và trạng thái của các phần tử tạo thành và có chức năng nhất định; chất có thể là hợp chất hóa học, hỗn hợp chất. Ví dụ: Vật liệu, chất liệu…;
• Phương pháp là quy trình thực hiện các công đoạn hoặc hàng loạt các công đoạn xảy ra cùng một lúc hoặc liên tiếp theo thời gian, trong điều kiện kỹ thuật xác định nhờ sử dụng phương tiện xác định. Ví dụ: Quy trình sản xuất, thăm dò...;
• Vật liệu sinh học là vật liệu có chứa các thông tin di truyền, có khả năng tự tái tạo hoặc được tái tạo trong hệ thống sinh học. Ví dụ: Tế bào, gen…;
• Sử dụng một cơ cấu hoặc một chất, một phương pháp, một vật liệu sinh học đã biết theo chức năng mới là sử dụng chúng với chức năng khác với chức năng đã biết. Ví dụ: Sử dụng phomat làm thuốc chữa bệnh đau răng.

2) Các tiêu chuẩn bảo hộ sáng chế:

• Có tính mới so với trình độ kỹ thuật trên thế giới;
• Có trình độ sáng tạo;
• Có khả năng áp dụng công nghiệp.

3) Các đối tượng sau đây không được nhà nước bảo hộ:

• Ý đồ, nguyên lý và phát minh khoa học;
• Phương pháp, hệ thống tổ chức và quản lý kinh tế;
• Phương pháp, hệ thống giáo dục, giảng dạy và đào tạo;
• Phương pháp luyện tập cho vật nuôi;
• Hệ thống ngôn ngữ, hệ thống thông tin, phân loại và sắp xếp tư liệu;
• Bản thiết kế, sơ đồ quy hoạch xây dựng, đề án quy hoạch và phân vùng lãnh thổ;
• Giải pháp chỉ đề cập đến hình dáng bên ngoài của sản phẩm, chỉ mang đặc tính thẩm mỹ mà không mang đặc tính kỹ thuật;
• Ký hiệu quy ước, thời gian biểu, quy tắc, luật lệ và các dấu hiệu tượng trưng;
• Phần mềm máy tính, thiết kế vi mạch điện tử, mô hình toán học, đồ thị tra cứu và các dạng tương tự;
• Giống thực vật và giống động vật;
• Phương pháp phòng bệnh, chẩn đoán bệnh, chữa bệnh cho người và động vật;
• Quy trình sinh học (trừ quy trình vi sinh) để sản xuất thực vật và động vật;
• Các đối tượng trái với lợi ích xã hội, trật tự công cộng và nguyên tắc nhân đạo.

4) Hồ sơ đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích:

• Tờ khai đăng ký sáng chế;
• Bản mô tả sáng chế;
• Bản tóm tắt sáng chế;
• Bản vẽ kỹ thuật của sáng chế;
• Bản yêu cầu bảo hộ;
• Tài liệu chứng minh quyền ưu tiên và quyền nộp đơn (nếu có).

Quyền sở hữu độc quyền đối với sáng chế chỉ được xác lập theo thủ tục đăng ký và phạm vi bảo hộ được xác định trong văn bằng. Khi có tranh chấp xảy ra, văn bằng bảo hộ độc quyền sáng chế là chứng cứ duy nhất chứng minh quyền sở hữu độc quyền của chủ sở hữu mà không cần chứng cứ khác.